ختری که تا مدتی پیش مهم ترین دغدغه زندگی اش، دنیای کوچک عروسک هایش بود، ناگهان با ظاهر شدن نخستین نشانه های بلوغ متوجه جسم خودش می شود و به سمت ایجاد تصور ذهنی مثبت یا منفی از جسم خود می رود.
نخستین نشانه هایش که ظاهر می شود دیگر روی پای خود بند نیست گاهی مدت ها گوشه دنجی از خانه می نشیند و هیچ نمی گوید. گاهی خسته و عصبی از همه چیز حتی از مزه بهترین غذای مورد علاقه اش هم ایراد می گیرد. دخترک آرام و مهربان حالا به فردی عصبانی، پرخاشگر و گاهی هم گوشه گیر و کم حرف تبدیل شده که باید به گونه ای با تغییرات هورمونی و ظاهری اش کنار بیاید. پزشکان تغییرات رفتاری و نوسانات خلقی دوران بلوغ جنسی دختران را نشانه ای کاملاً طبیعی می دانند.
به گزارش مهرخانه، دختری که تا مدتی پیش مهم ترین دغدغه زندگی اش، دنیای کوچک عروسک هایش بود، ناگهان با ظاهر شدن نخستین نشانه های بلوغ متوجه جسم خودش می شود و به سمت ایجاد تصور ذهنی مثبت یا منفی از جسم خود می رود. دکتر مریم اسماعیلی نسب، روان شناس در این مورد می گوید: جوانه زدن سینه ها در دختران نخستین قدمی است که نشانه ورود آنها به دوران بلوغ جنسی است در قدم های بعدی مو های زائد در اندام او ظاهر می شود و در قدم سوم عادت ماهیانه دختر آغاز می گردد.
نشانه های بلوغ جنسی در دختران ۱۰ تا ۱۵ ساله ظاهر می شود، اما اگر بلوغ جنسی قبل از سن ۸ سالگی یا در حدود سن ۸ سالگی در دختری اتفاق بیافتد این دختر با بلوغ زود رسی مواجه است که ناخواسته نخستین روزهای کودکی اش را درگیر کرده است.
دکتر اسماعیلی نسب در خصوص بلوغ دختران می گوید: پدیده بلوغ جنسی به طور طبیعی برای دختران نگران کننده و ترسناک است و معمولا دختران به خاطر نداشتن آگاهی های قبلی از تغییراتی که دربدنشان می افتد، نگران می شوند. حالا شما تصور کنید این اتفاق برای یک دختر ۸ ساله یا پایین تر بیافتد، به احتمال بسیار زیاد این دختر ۸ ساله دچار آسیب های روانی می شود و نسبت به کودکان همسال خودش اعتماد به نفس و شادابی کمتری دارد.
اضطراب همراه همیشگی یک بلوغ زودرس
دختر ۸ ساله ای که مهم ترین اشتغال ذهنی همسالانش خاله بازی با عروسک هایشان است، ناگهان با اولین عادت ماهانه مضطرب و افسرده از دنیای کودکی بیرون می رود تا رفتارهای متناسب با تغییرات جسمی خودش را بیاموزد. رشد ناگهانی فیزیکی در این دختر و بلند شدن قد باعث می شود که به یکباره از همسالان خودش متفاوت شود و درمیان آنها محبوبیتی نداشته باشد.
دکتر اسماعیلی نسب در این مورد می گوید: دختری که ارتباطش با همسالانش قطع شده، ناخودآگاه به سمت ارتباط با دختران بزرگتر از خودش می رود که فضاهای ذهنی متفاوتی نسبت به این دختر دارند؛ ارتباط با دختران بزرگتر بخصوص اگر این دختران به سمت رفتارها و تجربه های جدید و پرخطر بروند، این دختر ۸ ساله را در معرض خطرهای بیشتری قرار می دهد. بخصوص اینکه این دختر هنوز روش های دفاع از خودش را نمی داند؛ مثلاً ممکن است ناخودآگاه به سمت علاقه به ارتباط با یک پسر برود و چون هنوز کودک است، بسیاری از اوقات مورد سوء استفاده های جسمی و جنسی قرار می گیرد.
دوران بلوغ دوران بروز کنجکاوی ها و گرایش ها به سمت جنس مقابل است که این مسئله در زمان خود امری کاملاً نرمال و طبیعی است، اما دختر ۸ ساله ای که دچار بلوغ زود رس شده و هنوز آمادگی روحی لازم برای گرایش به سمت جنس مقابل را ندارد، ناگهان با بروز رفتارهایی که نشانه گرایش به جنس مقابل است، اطرافیانش را متعجب می کند. این دختر ممکن است پیشنهادی را قبول کند یا ناخودآگاه در معرض یک سوء استفاده جنسی قرار گیرد که برای همیشه او را نسبت به مردان بد ببین و بی اعتماد کند.
به گفته متخصصان، دخترانی که در حوالی ۸ سالگی یا کمتر از ۸ سال عادت ماهانه می شوند و دیگر نشانه های بلوغ در آنها ظاهر می شود، دچار بلوغ زودرس جنسی شده اند.
در این میان دختران بسیاری هستند که در تعریف بلوغ زودس جای نمی گیرند یعنی سن بلوغ آنها کمتر از ۸ سال نیست، اما این دختران در ۹ یا ۱۰ سالگی به بلوغ می رسند. این نوع بلوغ هم به دلیل زودهنگام بودن باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. دکتر مریم اسماعیلی نسب، روان شناس در این مورد می گوید: این دختران اگرچه از لحاظ تعریف پزشکی جزو بلوغ زودرس نیستند اما چون زودتر از سایر همسالانشان به بلوغ رسیده اند نسبت به دیگر بچه ها آسیب پذیرترند و ممکن است دچار آسیب های روحی و روانی حاصل از این بلوغ جنسی زودهنگام شوند.
افسردگی از یک بلوغ ناخواسته
براساس تحقیقات، بلوغ زودرس در بسیاری از موارد باعث افسردگی دختران می شود و درمان این افسردگی گاهی ممکن است ۲ تا ۳ سال طول بکشد و حتی میزان افسردگی در بعضی دختران به قدری بالاست که باید دارو مصرف کنند.
اما دکتر اسماعیلی نسب، عضو هیئت علمی دانشگاه برایمان از تصویر ذهنی دختران از بدنشان می گوید و می گوید: همه دختران بخصوص در دوره بلوغ تصویر ذهنی ای از بدن خود می سازند اگر این تصویر ذهنی مثبت و خوشایند باشد تاثیر خوبی بر ارتباطات اجتماعی دختر با دیگران و افزایش اعتماد به نفس او دارد؛ حالا دخترانی که دچار بلوغ زودرس می شوند عموماً تصویر ذهنی ناخوشایندی از بدن خود دارند و این مسئله باعث می شود که در ارتباطات اجتماعی خود احساس بیگانگی و انزوا کنند.
تصویر ذهنی ناخوشایند یک دختر از اندام خود گاهی تا سال ها در ذهنش باقی می ماند و آزارش می دهد، دختری که خودش و جسمش را دوست ندارد نمی تواند به راحتی در میان دیگران ابراز وجود کند و نوعی احساس حقارت و تنهایی همیشه دنبالش است.
اندام ناموزون در بزرگسالی؛ پیامد ناخواسته یک بلوغ زودرس
پیامدهایی مثل عدم اعتماد به نفس، دور شدن از همسالان و تصویر ذهنی ناخوشایند از بدن، مانند یک زنجیره باعث افت تحصیلی دختران دچار بلوغ زودرس جنسی می شود.
دختری که در ۸ سالگی به علت تغییرات جسمی بارز مثل بلند شدن قد یا بزرگ شدن سینه ها از همسالانش دورافتاده، در بزرگسالی رشدش به تدریج متوقف می شود و حتی باعث کوتاه قدی او هم می شود.
دکتر مریم اسماعیلی نسب ایجاد بی تناسبی های اندامی در صورت عدم درمان و رسیدگی به موقع را یکی از پیامدهای ناخواسته بلوغ زودرس جنسی در دختران می داند و می گوید: رشد و تغییراتی که باید به مرور زمان در بدن فرد ایجاد شود ناگهان صورت می گیرد و به مرور زمان این رشد متوقف می شود و گاهی فرد دچار کوتاه قدی در بزرگسالی می شود.
گاهی اوقات حتی از لحاظ فیزیکی هم تغییر شکل هایی در بدن ایجاد می شود؛ ممکن است این دختر در بزرگسالی فیزیک بدنی متناسبی نداشته باشد و این مسئله هم باعث ایجاد پیامدهای منفی روانی برای دختر شود.
کدام دختران به بلوغ زودرس جنسی مبتلا می شوند؟
مادری که خودش در کودکی از بلوغ زودرس جنسی رنج برده باید بداند که ممکن است دخترش نیز دچار بلوغ زودرس شود؛ بنابراین باید خودش را برای برخورد صحیح با این معضل آماده کند. به گفته صاحبنظران، وراثت در بلوغ زودرس دختران تاثیر بسیاری دارد. وقتی مادر، خاله یا خواهر دختر بچه ای در کودکی به بلوغ زودرس رسیده اند، به احتمال زیاد این دختر بچه هم دچار بلوغ زودرس جنسی می شود .
اگرچه هنوز به اثبات نرسیده اما برخی منابع از تاثیر محیط های آب و هوایی بر نوع بلوغ دختران می گویند. براین اساس دخترانی که در محیط های گرم و مرطوب زندگی می کنند نسبت به دیگر دختران زودتر به بلوغ می رسند و احتمال بروز بلوغ زودرس در آنها بیشتر است.
دکتر مریم اسماعیلی نسب استاد روانشناسی دانشگاه می گوید: علاوه بر وراثت و تاثیرات آب وهوایی، ابتلا به برخی بیماری ها مانند تومورها، کیست های تخمدان و برخی مشکلات مغزی موجب تغییرات هورمونی و بروز بلوغ زودرس جنسی در دختران می شود.
این روانشناس وزن بالای دختران را از دیگر عوامل بروز بلوغ زودرس جنسی در آنها می داند و می گوید: مصرف غذاهای چرب، فست فودها، فراورده های هورمونی و هرچیزی که وزن متعادل در کودک را به هم می زند، احتمال بلوغ زودرس جنسی را در کودک افزایش می دهد.
او ادامه می دهد: پیامدهای منفی بلوغ زودرس در دختران زیادتر از پسران است. بلوغ زودرس جنسی در پسران پیامدهای منفی جسمی دارد، اما پیامدهای روانی زیادی ندارد. اتفاقاً اگر پسری کمی زودتر از همسالان خود به بلوغ برسد گاهی درمیان آنها محبوب تر هم می شود و این دقیقا عکس اتفاقی است که در میان دختران می افتد. زیرا دختری که زود به بلوغ رسیده در میان همسالان خود محبوبیت چندانی ندارد و مجبور است با دختران بزرگتر از خودش معاشرت کند. به همین دلیل پدر و مادر، بخصوص مادران، باید آگاهی کاملی نسبت به بلوغ دختران داشته باشند و راهکارهای کاهش آسیب های روانی و جسمی حاصل از بلوغ زودرس جنسی در دختران را بدانند.
ماهواره و بلوغ زودرس جنسی
روزگاری سهراب سپهری برایمان از شهری می گفت که دست هر کودک ۱۰ ساله شهر شاخه معرفتی است اما این روزها در عصر ارتباطات و رسانه، دست کودکان ۱۰ ساله شهرمان به جای شاخه های معرفت، موبایل های کوچکی است که می توانند از طریق تکنولوژی های مختلفی مثل بلوتوث و یا اتصال به شبکه جهانی اینترنت صحنه های نامناسبی جنسی را به نمایش بگذارند. غفلت پاک کودکی شان به دانایی زودهنگام از ارتباطات جنسی تبدیل می شود که جای بازی های شاد کودکانه شان را می گیرد و کنجکاوی های آسیب رسانی را در آنها بیدار می کند.
دکتر اسماعیلی نسب تاکید می کند: بچه ها نباید با چیزی مواجه شوند که از لحاظ ذهنی آمادگی اش را ندارند؛ به همین دلیل است که به پدر و مادر ها توصیه می کنیم مراقب کودکان خود باشند که شاهد ارتباط آنها با هم نباشند یا از طریق عکس و فیلم های ماهواره و اینترنت زودتر از موعد با مسائل جنسی آشنا نشوند و البته درخصوص برخورد مناسب با کودکانی که ناخواسته یا بر اثر کنجکاوی یا ترغیب دوستان در معرض اطلاعات زودتر از موعد قرار گرفته اند، راهنمایی و آموزش بگیرند.
راهکارهای پیشگیری از یک بلوغ زودرس دخترانه
دکتر اسماعیلی نسب اشاره می کند: اگرچه دلایل وراثتی و اقلیمی در بلوغ زودرس بسیار تاثیر گذار است، توجه به تغذیه مناسب و ورزش برای پیشگیری از بروز بلوغ زودرس جنسی در دختران و نیز کاهش پیامدهای منفی احتمالی در بلوغ قابل توجه است
او ادامه می دهد: با توجه به احتمال بروز بلوغ زودرس جنسی در دختران دارای اضافه وزن، باید از مصرف هر نوع غذایی که وزن متعادل دختران را به هم بزند پرهیز کرد.
توجه به ورزش و تغذیه مناسب، سبک زندگی مناسبی را ایجاد می کند که کودکانمان را از بسیاری مشکلات جسمی و روحی نجات می دهد این روان شناس تاکید می کند: ورزش باعث حفظ تعادل وزن در دختران می شود و از بروز بلوغ زودرس جنسی در دختران پیشگیری می کند. حتی در مورد دخترانی که بلوغ کاملاً طبیعی هم دارند، می توان با توجه به تغذیه مناسب و ورزش از پیامدهای آزاردهنده بلوغ مثل گوشه گیر و پرخاشگر بودن دختران کاست.
بلوغ جنسی را به اتفاقی زیبا و دخترانه تبدیل کنیم
با ظهور نخستین نشانه های بلوغ جنسی، وظیفه مهم مادران معلمان مدراس دخترانه در آگاهی رسانی به دختران آغاز می شود. رعایت مسائل بهداشتی در دوران عادت ماهانه ، توجه به نوع تغذیه در این دوران یکی از مهم ترین مسائلی است که باید در مدارس دخترانه آموزش داده شود. دکتر اسماعیلی نسب در این مورد معتقد است: معلمان و مدیران مدارس دخترانه باید قبل از اینکه دختر اطلاعات غلط و نادرستی ازدوران بلوغ را از دوستان خود بیاموزد با روشی صحیح در مورد دوران بلوغ دختران، رعایت بهداشت دراین دوران و نحوه تغذیه آگاهشان کنند.
بسیاری از دختران از لحاظ روانی تصویر مثبتی نسبت به دوران عادت ماهانه خود ندارند و این دوره را دوره درد ناک و دردسر آفرین می دانند که هیچ سودی به حالشان ندارد.دکتر اسماعیلی نسب در این مورد می گوید: متاسفانه در بسیاری موارد حتی مادران هم دیدگاه خوبی نسبت به این دوران ندارند. حال اگر دوره عادت ماهانه دوره ای سخت و دردناک و بی فایده تعریف شود، این کودک از لحاظ روانی آسیب می بیند و این نگرش منفی نسبت به الزامات بلوغ تا پایان عمر همراهش است.
این روان شناس ادامه می دهد: مادران آگاه تلاش می کنند نگاه مثبتی از دوران بلوغ و بخصوص دوره عادت ماهانه را در دختران خود ایجاد کنند. مثلا” آن را به شکل اتفاقی زیبا که به دختران قدرت فرزندآوری می دهد، تعریف می کنند. آنها به دختر خود می گویند با این توانمندی که خدا در وجود تو گذاشته می توانی در آینده کودکی زیبا به دنیا بیاوری. به این ترتیب هر بار که دختر عادت ماهانه می شود نه تنها احساس شرمساری و خجالت نمی کند، بلکه خود را موجودی بالنده و توانمند می داند که خداوند قدرتی را در وجود او به ودیعه گذاشته. توجه به این نکته نیز مهم است که این آگاهی رسانی توسط والد هم جنس کودک یعنی مادر و یا مربیان مدرسه داده شود.
ارائه چنین تصویر ذهنی مثبتی باعث می شود که دختر با دید خوشبینانه تری به جسم خود نگاه کند و از بسیاری آسیب های روحی و روانی این دوران در امان باشد. ضمن اینکه این دوره به ویژه در بعضی دختران و زنان با دردهای جسمی شدید و یا بی حوصلگی و کم تحملی همراه است که آموزش، همدلی و همراهی با آن، سبب حفظ بهداشت روانی و جسمی بیشتر می شود.
توجه به آموزش های جسمی و روان شناسی که گفته شد، هم برای دخترانی که دچار بلوغ زودرس جنسی شده اند و هم برای دخترانی که به موقع به بلوغ رسیده اند، لازم است اگرچه دخترانی که بلوغ زودرس جنسی دارند یا نسبت به همسالان خودشان زودتر به بلوغ رسیده اند علاوه بر این آموزش ها باید از برنامه های پزشکی هم استفاده کنند.
دکتر اسماعیلی نسب تاکید می کند: دخترانی که دچار بلوغ زودرس جنسی شده اند، باید از لحاظ داشتن تومور یا کیست و یا تغییرات هورمونی مورد بررسی قرار گیرند. بعد از بررسی تغییرات بدنی دختر و شناسایی علت بروز بلوغ زودرس جنسی، درمان شروع می شود.
پزشکان متخصص زنان و متخصصان غدد می توانند در زمینه درمان بلوغ زودرس جنسی دختران و کاهش آسیب های آن یاری رسان باشند. به دلیل اینکه بسیاری از دختران مبتلا به بلوغ زودرس جنسی دچار افسردگی و آسیب های روانی حاصل از این بلوغ ناخواسته می شوند، مراجعه به روان شناس و روانپزشک نیز ضروری است.
تصاویری از زیبایی های شهر لندن